In Zuid-Holland kwamen in de 19e eeuw veertig droogmakerijen tot stand. Het ging daarbij om het droog maken van zogenaamde verveningsplassen, die waren ontstaan doordat er voor de turfwinning eeuwenlang lagen veen waren afgestoken. Een daarvan was de Zuidplas ten zuidwesten van Gouda. Al vanaf 1700 waren er plannen geweest om deze grote, diepe plas droog te maken, maar de kosten hiervoor waren te hoog. Uiteindelijk werd de droogmaking pas haalbaar in 1816, toen koning Willem I bereid was deze te financieren, en zo werd de Zuidplaspolder de eerste ‘staatspolder’. In de jaren twintig van de 19e eeuw werd begonnen met de aanleg van ringdijken en de bouw van 30 molens. 21 van deze molens stonden bij Kortenoord (tussen Moordrecht en Nieuwerkerk aan den IJssel) en loosden het water via getrapte bemaling op de IJssel. De overige 9 molens stonden bij Waddinxveen. In een later stadium werd ook gebruikgemaakt van twee stoomgemalen. Door de Belgische opstand in 1830 lag het werk tijdelijk stil, maar eind 1839 was de Zuidplas droog en werd de polder als landbouwgrond in gebruik genomen. Over het algemeen bleek de grond van goede kwaliteit, maar sommige delen ervan bleven aanvankelijk te nat. Toen in 1876 de molens werden verkocht en men overging op volledige stoombemaling kwam hier pas een eind aan. Men wist dat boerderijen in nieuwe droogmakerijen niet meteen winstgevend waren. Vandaar dat de investeerders geen kleine boeren waren, maar welgestelden die de pachtboerderijen als belegging lieten bouwen. Later verschenen er in de Zuidplaspolder kassen, industrieterreinen en nieuwbouwwijken. Het in Nieuwerkerk gelegen laagste punt van de polder is met 6,76 centimeter onder NAP tevens het laagste punt van Nederland. De ervaringen met de Zuidplas kwamen goed van pas bij de droogmaking van de vier keer zo grote en gedeeltelijk in het latere Zuid-Holland gelegen Haarlemmermeer, waartoe in 1837 werd besloten. Hoewel de grens van de Zuidplas en de omtrek van de gemeenten Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle niet helemaal overeenkwamen, werd Zuidplas de naam van de nieuwe gemeente waarin deze in 2010 opgingen.