SLUIZEN IJMUIDEN

Sluizen Ijmuiden
Sluizen Ijmuiden
Sluizen Ijmuiden
Sluizen Ijmuiden

De sluizen van IJmuiden vormen de verbinding tussen het Noordzeekanaal en de Noordzee bij IJmuiden. Het sluizencomplex bestaat uit de Zuidersluis uit 1876, de Middensluis uit 1896, de Noordersluis uit 1929, de Spuisluis uit 1940, en het Gemaal uit 1975. Ten westen van de sluizen ligt het Forteiland, onderdeel van de Stelling van Amsterdam. In 1859 kwam de Raad voor de Waterstaat met een plan om de grote sluis 140 meter lang, 18 meter breed en 7,75 meter diep te maken en de kleine sluis 70 meter, 12 meter en 5 meter. De meeste schepen van die tijd konden de grote sluis zonder veel problemen passeren. In 1868 werd de lengte van de grote sluis teruggebracht tot 120 meter. De graafwerkzaamheden werden in het voorjaar van 1871 voltooid en de sluizen in het najaar van 1872. De muren van de sluis waren gemetseld, de vloeddeuren van smeedijzer en de ebdeuren van grenenhout. De sluizen werden in eerste instantie vooral gebruikt voor de uitwatering van IJ-water en het schutten van baggermaterieel. Na de officiële opening werd al snel duidelijk dat de Zuidersluis te krap bemeten was. Er kwamen schepen van 150 meter en langer in de vaart en deze pasten niet in de sluis. Ook voldeed het gemaal aan de andere kant van het kanaal, bij Schellingwoude, niet. Tijdens het spuien konden de twee sluizen niet gebruikt worden voor de scheepvaart, wat de capaciteit nog meer reduceerde. In 1885, nog geen 10 jaar na de opening, werd een eerste ontwerp voor een derde, grotere sluis ingediend. Deze schutsluis zou 205 meter lang, 25 meter breed en 8,50 meter beneden NAP diep worden. Op 31 mei 1887 keurde de regering de bouw goed en, wijzer geworden van de eerste ervaring, besloot men de lengte op te rekken tot 225 meter en de diepte naar 10 meter.

Sluizen Ijmuiden
Sluizen Ijmuiden

Ook de Middensluis voldeed al snel niet meer aan de eisen van de moderne scheepvaart, met steeds groter wordende schepen. Al vanaf 1909 werd gezocht naar oplossingen om de vaart naar Amsterdam voor grotere schepen mogelijk te maken en in 1921 werd besloten tot de bouw van de Noordersluis, die in 1928 gereed was. Dit was toen – wederom – de grootste schutsluis ter wereld met afmetingen van 400 meter lang, 50 meter breed en 15 meter diep. Het buitenfront van deze sluis kwam weer 680 meter verder landinwaarts te liggen, onder andere om de toegang tot de haven van de Hoogovens niet te hinderen. Om grote schepen vanuit zee zonder veel hinder voor de sluis te krijgen werd een nieuw toeleidingskanaal gegraven; het fort kwam daarmee op een eiland te liggen. De sluis werd afgesloten met drie roldeuren van elk 53,5 meter lang, 7,3 meter breed en 20 meter hoog. De deuren werden vanwege het hoge totale gewicht van circa 1.175 ton vanuit Rotterdam over zee naar IJmuiden versleept. De eerste deur kwam daar in 1927 aan. Op 29 april 1930 werd de sluis officieel geopend door Koningin Wilhelmina. Pas vanaf 1960 kon de sluis optimaal worden gebruikt nadat het Noordzeekanaal was verdiept en verbreed.

 

Sluizen Ijmuiden
Bouw nieuwe zeesluis

In juni 2012 maakte minister Melanie Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu bekend dat het onderzoek naar de nieuwe sluis afgerond was en dat het betaalbaar en inpasbaar was. De nieuwe zeesluis komt tussen de bestaande Noordersluis en de Middensluis te liggen en zal met traditionele rechte roldeuren worden uitgevoerd. De bovenkant van de Velserverkeerstunnel op het diepste punt van het verticaal tracé is gelegen op 17,34 meter beneden NAP en die van de spoortunnel op 16,38 meter beneden NAP. De nieuwe sluis wordt circa 18 meter diep. De maximale diepgang op het Noordzeekanaal en in de sluizen is 13,72 meter. Door de nieuwe zeesluis dieper te maken dan de Noordersluis heeft de scheepvaart minder of geen last van laagwater, wat de wachttijd vermindert. De oplevering werd verschoven van 2016 naar 2019 en naar 2022, maar proefvaarten zullen waarschijnlijk mogelijk zijn in 2021. Na de ingebruikneming van deze nieuwe sluis wordt de Noordersluis buiten bedrijf gesteld en eventueel ingezet bij onderhoud en calamiteiten. Als de nieuwe zeesluis gereed is dan is dit de grootste zeesluis ter wereld.

De nieuwe zeesluis in Ijmuiden van boven gefilmd