De plek waar Hindeloopen ligt, was al in de 8e eeuw bewoond en had veel te lijden van de Noormannen. Omstreeks 825 werd in een oorkonde de naam ‘Hindolop’ voor deze nederzetting gebruikt. In de 12e eeuw was er in Hindeloopen al een kapel en in de 14e eeuw een kerk. De stadsrechten dateren uit de 13e eeuw. Omdat in Friesland de stadsrechten niet door een graaf verleend werden, maar langzamerhand ontstonden of aangenomen werden, is er geen exacte datum bekend waarop Hindeloopen stad werd. Aangenomen wordt, dat de oudste stadsrechten uit de 13e eeuw dateren. De oudste kern moeten we zoeken aan de Buren, dicht bij de zeedijk gelegen. De eerste uitbreiding was naar de Tuinen, waar voorheen moestuinen waren. In de 17e eeuw volgden Oude Weide (1614), Nieuwstad (begonnen 1614) en de Nieuwe Weide (begonnen 1638). Deze straten werden aangelegd op het gemeenschappelijke weidegebied, de Meenschar. Hindeloopen had al in de Middeleeuwen veel handelsrelaties met Lubeck en andere Hanzesteden, maar werd zelf geen Hanzestad. Ook de houtvaart op Noorwegen en de vele contacten met Amsterdam waren van belang voor de bloeiperiode van Hindeloopen, die duurde tot het einde van de 17e eeuw. Hierna gingen de handel en scheepvaart achteruit, het inwonertal liep sterk terug en de kerk werd bij een verbouwing zelfs verkleind. Aan het einde van de 19e eeuw leek het erop dat er weer betere tijden kwamen, doordat de visserij aan de Friese westkust explosief groeide. Na de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 verminderde de omvang van de vissersvloot langzaam meer en meer, ook mede door het saneringsbeleid van de overheid. Naast de oude haven werd in 1970 de nieuwe jachthaven van Hindeloopen aangelegd. Heden ten dage liggen er – met name in het zomerseizoen – veel schepen in beide havens; recreatievaartuigen en gerestaureerde oude schepen met een recreatieve functie.