Typisch voor ‘Nederland waterland’ is het grote aantal waterlinies. Maar liefst tien van de linies in Nederland gebruikten in de loop der eeuwen onderwaterzettingen als bijzondere hindernis. Zo kennen we onder andere de Friese Waterlinie die dateert van de Tachtigjarige Oorlog en die werd ingezet in het rampjaar 1672, toen Nederland van verschillende kanten aangevallen werd, door Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen. De Hollandse Waterlinie, zowel de Oude als de Nieuwe, vormde vanaf 1672 eeuwenlang de ruggengraat van onze defensie. De Zuiderwaterlinie strekte zich in het westen en noorden van Brabant uit als onderdeel van het Zuidelijk Frontier en kwam in de loop van de 18e eeuw tot stand door het aaneenrijgen van de afzonderlijke oudere linies en vestingsteden. De IJssellinie (eind 17e eeuw tot 1968) was onze meest oostelijk gelegen waterlinie en moest een eerste vijandelijke aanval opvangen en vertragen. In 1952 kreeg deze linie door de NAVO een belangrijke rol toebedeeld in de tijd van de Koude Oorlog. De Grebbelinie (1745-1951) fungeerde ook eeuwenlang als vertragingsbuffer voor de Hollandse Waterlinie. In de meidagen van 1940 was de zwaar bevochten Grebbelinie de belangrijkste defensielinie. De Stelling van Amsterdam, een beschermende ring rond de hoofdstad, werd vanaf 1880 aangelegd. De moderne betonnen forten met overstromingsgebieden verzekerden de hoofdstad als reduit, de laatste weerstandsplek van het land. Een andere waterlinie was de waterlinie uit 1629 van de Spaanse bezetters die vochten om Den Bosch. In 1629 werd Den Bosch veroverd door Frederik Hendrik. Om de stad in te kunnen nemen, legde hij rond de stad een meer dan veertig kilometer lange aanvalslinie aan; een aaneenschakeling van dijken en grachten, die werden beschermd door tientallen uitkijkposten, schansen en redoutes. Een groot deel van die linie is nog altijd in het landschap rond de stad aanwezig, soms zichtbaar als kleine hoogteverschillen en subtiele lijnen, soms overduidelijk in de vorm van oude dijken en restanten van fortificaties. De Stelling van Gouda uit 1922 bleef bij een concept. En dan waren er nog twee waterlinies van de Duitse bezetter uit 1944/1945: de Vordere- en Hintere Wasserstellung.