havenstad amsterdam

Amsterdam canal
Amsterdam canal
Amsterdam Tower
Amsterdam canal
Amsterdam Harbour
Amsterdam oude haven
Amsterdam IJ
Amsterdam harbour
Google map Amsterdam
Kaart Amsterdam

In het jaar 1000 vestigden boeren en vissers uit het moerassige Waterland zich rondom de rivier de Amstel, die uitmondde in het IJ. Op de oevers van de Amstel en het IJ bouwden ze huizen en een kerk. Tussen 1250 en 1275 werd in de Amstel een dam gebouwd, wat uiteindelijk leidde tot de stadsnaam Amstelerdam en later tot Amsterdam. In de rivier de Amstel werd een dam gebouwd en er ontstond een open zeehaven (Damrak) en een binnenhaven (Rokin) met een marktplein dat wij nu kennen als de Dam. In 1300 verleende het Bisdom Utrecht stadsrechten aan Amsterdam waardoor het definitief een Hollandse stad werd. Door de toenemende handelscontacten in de 14e eeuw met voornamelijk de Scandinavische landen groeide Amsterdam snel uit zijn voegen, waarop de grachten en wallen werden uitgebreid. Op de wallen stonden voornamelijk handelshuizen waarin graan, hout en bier werd opgeslagen. Ook de bevolking groeide snel; in 1400 telde Amsterdam rond de 3.000 inwoners.

Amsterdam vanaf Mosselsteiger
Amsterdam Schreierstoren

In de Gouden Eeuw maakte Amsterdam tussen 1580 en 1672 een ongekende economische bloei door. Door de Spaanse bezetting van Antwerpen ontwikkelde Amsterdam zich tot de nieuwe grootste handelsstad. Handelaren en geleerde immigranten uit diverse plaatsen in Europa ontdekten het liberale Amsterdam, wat ook gunstig was voor de kunst en wetenschap. Handelaren waren continu op zoek naar nieuwe handelscontacten, wat ertoe leidde dat Cornelis de Houtman in 1595 naar Indië werd gestuurd om nieuwe contacten op te doen. Hij was een koopman en ontdekkingsreiziger die met de eerste Nederlandse expeditie naar Oost-Indië voer. In de jaren daarna vertrokken vele kooplieden naar het Verre Oosten. Door de diversiteit aan compagnieën besloot de toenmalige Staten-Generaal dat alle kleine en grotere compagnieën op moesten gaan in één grote compagnie, de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Amsterdam was samen met 76 compagnieën en enkele andere steden grootaandeelhouder waardoor de VOC de eerste Naamloze Vennootschap ter wereld werd. Naast de oprichting van de VOC werd ook de Wisselbank opgericht, wat Amsterdam tot het financiële centrum van Europa maakte. Door de groei in de handel werd ook de groei in de kunst gestimuleerd, wat grote namen voortbracht zoals Pieter Corneliszoon Hooft, Joost van Vondel, Rembrandt van Rijn en Jan Pieterszoon Sweelinck.

Amsterdam VOC ship
Amsterdam VOC ship

In 1810 nam de handel en scheepvaart met de koloniale landen sterk af door de bezetting van Nederland door het keizerrijk Frankrijk (Napoleon). Door de oorlog tussen Engeland en Frankrijk werden handelsroutes versperd waardoor de Nederlandse Republiek veel koloniën kwijtraakte. De economische stagnatie zorgde voor veel armoede onder de bevolking en vele Amsterdammers vertrokken uit de stad. Na de verdrijving van de Fransen door de Russen en Engelsen in 1813 werd het Koninkrijk der Nederlanden uitgeroepen waarbij Koning Willem I van de stad Amsterdam weer een handelsstad wilde maken. De contacten met de koloniën werden weer opgepakt en door de industrialisatie (vanaf 1860) maakte de stad een enorme groei door. Veel landarbeiders trokken naar de stad waardoor Amsterdam rond 1900 520.000 inwoners telde. De leefomstandigheden voor de onderklasse waren erg slecht. De midden- en bovenklasse zamelde geld in, wat uiteindelijke leidde tot de oprichting van woningcoöperaties die de woonomstandigheden voor de armen moesten verbeteren. Aan het eind van de 19e eeuw bouwden de woningcoöperaties wijken als de Pijp, de Dapperbuurt en de Kinkerbuurt voor de onderklasse.

De industrialisatie zorgde voor de ontwikkeling van grote stoomaangedreven machines zoals stoomtreinen en schepen, wat veel invloed heeft gehad op de huidige vorm van Amsterdam. Zo is in 1898 het Centraal Station in het IJ gebouwd waardoor de havens Damrak, Rokin en de Oost- en Westkades slechter bereikbaar waren voor de grote stoomschepen. Als oplossing werd eind 19e eeuw de Oostelijke Handelskade aangelegd. Dit bleek al snel niet voldoende en het KNSM eiland en het Java-eiland werden ontwikkeld om de toestroom van de goederen uit de koloniën te kunnen verwerken.

 

Amsterdam 19e eeuw

In de recentere geschiedenis van Amsterdam zien we vooral de economische groei terug; multinationals die zich in Amsterdam vestigden en die werk boden aan hoogopgeleide jongeren. Door de aantrekkelijke, historische woonomgeving met veel culturele voorzieningen werden buurten zoals de Jordaan en de Pijp populair om in te wonen voor deze jongeren. Hun aanwezigheid versterkte het draagvlak voor de horeca en allerlei andere dienstverlenende bedrijvigheid. Ook de grachtengordel herkreeg haar woonfunctie. De statige panden werden van binnen verbouwd tot appartementen. Banken, advocatenkantoren en verzekeringsmaatschappijen verlieten de grachten voor nieuwe torens aan de Zuidas. In 2010 kwam de grachtengordel op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Amsterdam modern buildings
Amsterdam filmmuseum

Een paar prachtige drone opnames van Amsterdam

Amsterdam