AMELAND
De geschiedenis van Ameland van voor 1300 is onduidelijk doordat er vrijwel geen historische vondsten uit die tijd zijn gedaan. Wel is bekend dat de scheepvaart de Waddeneilanden destijds gebruikte als vluchtplaats, het vermoedelijke begin van de latere nederzettingen. Bij restauratiewerkzaamheden aan de Nederlands Hervormde kerk in Hollum werd ontdekt dat de kerk gebouwd is op de fundamenten van een kerk uit 1100. De hoop was om restanten te vinden van een kerk uit 800, die daar volgens overleveringsverhalen gestaan moest hebben.
Ameland is in de loop der eeuwen vrijwel altijd onafhankelijk geweest maar is wel vaak een bron van ruzies geweest, tussen de Amelanders en haar regeerders en tussen de familieleden van de regeerders onderling. Vanaf 1400 werd er een neutraliteitspolitiek gevoerd tussen de Hollanders en de Friezen, die elkaar onophoudelijk in de haren zaten.
Rond 1400 werd door Ritske Jelmera, een ontwikkeld en tot de Friese adel behorende man, in Ballum een slot gebouwd dat geërfd werd door Hayo Jelmera, later bekend als Hayo van Cammingha. Na die jaren volgde een tweehonderd jaar durend bewind van de Cammingha’s. In die tijd was er wat onenigheid met de watergeuzen maar over het algemeen wist men op het eiland neutraal te blijven, ook in de oorlog tussen Spanje en Nederland. Deze neutraliteit werd erkend door de Staten van Friesland, maar niet door de Staten-Generaal en de Staten van Holland, die zelf aanspraak op het eiland meenden te hebben. Tot 1600 bleef het op Ameland onrustig, omdat de eilanders meenden dat de heersers van Ameland te veel macht hadden. Daar werd met harde hand een eind aan gemaakt en in 1629, toen Spanje opnieuw Amelands neutraliteit erkende, keerde de rust terug. De laatste Cammingha stierf in 1681 en het eiland ging over in handen van de familie Theo Schwartsenberg Hohenlandsberg, die het in 1704 verkocht aan Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland en prins van Oranje. Na diverse malen van bewoner te zijn gewisseld, kwam het slot in handen van koopman Jan Scheltema, die het voor afbraak gekocht had, en in 1829 werd het met de grond gelijk gemaakt.
